W pracy terapeutycznej wyróżnia się dwa rodzaje oddziaływań: korekcyjne i komprensacyjne. W korekcyjnym wyjważniejsze są działania mające na celu usprawnienie zaburzonych funkcji, rozpoczynając zajęcia od ćwiczeń eliminujących najgłębsze zaburzenia.Kompensacyjny obejmuje ddziaływania na funkcje i procesy zachowacze, czyli sprawnie przebiegające podczas czytania i pisania u konkretnego dziecka. Funkcje te mają wspomagać dysfunkcje ujawnione w diagnozie psychlogiczno- pedagogicznej. Podnoszą one samoocenę, pozwalają odbudować wiarę we własne siły i wzbudzają motywację do spełniania obowiązku szkolnego.
Oto kilka propozycji ćwiczeń na zaburzenie sfery wzrokowej i słuchowej dla dzieci ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się.
I poziom – wokół dziecka
-zabawa ,,ciepło-zimno"
-wyszukiwanie przedmiotu według koloru lub kształtu
-nauczyciel opisuje ucznia lub przedmiot ,a dziecko zgaduje kto lub co
jest opisywane
-uczeń uważnie przygląda się dowolnemu przedmiotowi ze swojego otoczenia,
a następnie opisuje go z pamięci wymieniając jak najwięcej jego cech.
II poziom – rysunek
-rysowanie po śladzie
-odwzorowywanie kształtów ze wzoru
-rysowanie elementów o takich samych kształtach
-rozmieszczenie elementów na rysunku wg podanego wzoru
III poziom-litery
-pisanie po śladzie
-pisanie liter optycznie podobnych
-uczeń bierze pasek papieru i tnie go na tyle części ile jest wyrazów w zdaniu,
kolejny pasek tnie na tyle części ile jest sylab lub głosek w wybranym wyrazie
-uczniowie na kartkach piszą dowolną sylabę i zamieniają się kartkami z sąsiadem , który dopisuje drugą sylabę, tak aby powstał wyraz
-Dzieci otrzymują kartoniki z literami ruchomego alfabetu i wyszukują wśród nich literę pokazywaną przez nauczyciela. Nazywają ją i określają czy jest to spółgłoska czy samogłoska.
Zaburzenia słuchu
I Analiza i synteza wyrazu Dzieci oglądają obrazki (np.: MAK, RAK, BYK), potem czytają podpisy i dokonują analizy wyrazów pod kątem liczby sylab, głosek i liter (samogłosek i spółgłosek). - Tworzenie wyrazów 1-sylabowych 3-literowych (synteza) Dzieci otrzymują rozsypankę sylabową i literową. Nauczyciel wspólnie z uczniami dodaje do sylab 2-literowych spółgłoskę, tworząc wyrazy w formie sylaby zamkniętej. Uczniowie czytają sylabę 2-literową, liczą sylaby, głoski, litery. Następnie czytają sylabę 3-literową zamkniętą, liczą sylaby, litery, głoski. Na koniec dzieci zapisują syntezę sylaby zamkniętej 3-literowej, np. ma - czerwonym kolorem, k - niebieskim. Przykłady: ma-k, by-k, la-s, pa-s, le-w. -Wskazywanie obrazków, których nazwę stanowi sylaba 3-literowa zamknięta Dzieci ze zbioru obrazków wyszukują tylko takie, których nazwa jest sylabą 3-literową zamkniętą. Przykładowe obrazki: mak, lis, rak, but, kot. - Szukanie wyrazów 3-literowych w formie sylaby zamkniętej w dłuższych wyrazach Dzieci czytają wyrazy, a następnie wyszukują i podkreślają te spośród z nich, które składają się z jednej sylaby 3-literowej zamkniętej. Na zakończenie ćwiczenia dzieci odczytują podkreślone sylaby w sposób całościowy. Przykłady: podlewa, buraki, blask, domek. -Słuchowe różnicowanie głosek na podstawie dwóch wyrazów 1-sylabowych 3-literowych zamkniętych, różniących się jedną głoską. Przykłady: sen-ser, lis-lin, nos-noc, lok-lak, sad-sam
II Słuch fonematyczny
- dobieranie w pary wyrazów, które różnią się tylko jedną głoską (koza- kosa, mama- dama, tata- data, pije- bije, Ala- Ola).
- podkreślanie czerwoną kredką wyrazów, które "syczą", a niebieską, tych, które "szumią" (sok, puszka, szachy, postój, proszek, ser).
Do ciekawych zabaw należą zabawy w wymyślanie ciągu wyrazów na daną literę, np. wszyscy wymyślają wyrazy na literę "k". Inną formą tej zabawy jest wyszukiwanie wyrazu, który zaczyna się na ostatnią literę poprzedniego wyrazu (mąka - Adam - most - tygrys- samochód - dom).
III Różnicowanie dźwięków
Młodsze dzieci uczymy rozróżniać dźwięki wydawane przez pojazdy, zwierzęta, stukot butów, skrzypnięcie drzwi, posługujemy się obrazkami. Następnie dzieci próbują naśladować słyszane głosy oraz rozpoznawać i różnicować dźwięki z otoczenia np. instrumentu. Ćwiczenia słuchowe w odróżnianiu dwóch głosek należy powtarzać aż do momentu, gdy dziecko nie będzie miało żadnych trudności w ich rozpoznawaniu. Wtedy wprowadzamy sylaby, a potem wyraz. Po upewnieniu się, że potrafi już rozróżnić oba dźwięki w sylabach i wyrazach powtarzamy je. Ćwiczenia te mogą odbywać się poprzez różnicowanie dźwięków mowy przez powtarzanie głosek, określanie ich położenia w wyrazie, wymyślanie wyrazów na określoną głoskę, szukanie do nich rymu.
opracowała : Wioletta Chudyka
Literatura:
Marta Bogdanowicz: Terapia pedagogiczna- ,,Przewodnik bibliograficzny" wyd. Harmonia 2005r J.Czajkowska, K.Herda ,,Zajęcia korekcyjno- kompensacyjne w szkole" , Warszawa 1997 , wyd. WSiP
|